Frank van Kesteren (31)
Durf met me te praten. Durf mij en mijn depressie echt te leren kennen.
Wil je mijn verhaal lezen?
Verhaal Frank
Het is op
Jarenlang bijt ik me vast: doorvechten, knokken. Geduld houden. Het wordt vast wel een keer beter. En, zo zeg ik tegen mezelf, zelfs als ik niet gemaakt ben om gelukkig te worden, kan ik veel betekenen voor anderen in deze wereld. Dus verman je en ga door voor hen. Zo sleep ik me iedere dag mijn bed uit en ga aan het werk.
Tot ik knap. Als een te ver opgeblazen ballon. Het is te veel. De discipline, de wilskracht en het geduld die me jarenlang mijn eigenwaarde opleverden; ze zijn verdwenen. Het gaat niet meer. Eten smaakt niet meer; muziek die ik vroeger fantastisch vond doet me steeds minder. Elke letter die ik op werk schrijf lijkt betekenisloos. Ik kan geen interesse meer opbrengen voor de verhalen van anderen. “Wat maakt het ook uit?” is de gedachte die bij elke handeling in me opkomt.
Iedere dag begint en eindigt hetzelfde: met teleurstelling, schaamte en eenzaamheid in bed liggen. Wat tussen die ochtend en avond gebeurt lijkt irrelevant. Natuurlijk, als ik onder mensen ben vermaak ik me echt wel en ben ik vrolijk. Afleiding vinden is het probleem niet. Het probleem is dat zodra ik weer alleen thuis ben mijn humeur helemaal omslaat en ik me leeg en onrustig voel. Uitgerust ben ik nooit; echt zin om m’n bed uit te komen heb ik al jaren niet meer gehad.
Ik blijf hopen dat ik een keer anders wakker word gemaakt, niet door de depressie maar door troost, levenslust en energie. Hoe? Geen idee. Ik wil er niet meer over hoeven nadenken. Ik wacht thuis hangend op mijn bank tot iemand de deur opendoet en het antwoord weet.
“In alle blikken die ik met vreemden wisselde lag de onuitgesproken vraag: ben jij de onbekende die me zal verlossen?”
Douglas Coupland – Generatie X
Wat niet hielp
Mezelf overtuigen dat ik vanwege mijn depressie de lat wat lager mag leggen werkt niet. Daarvoor ben ik te teleurgesteld in mezelf: “zeur toch niet zo man. Ga toch weer eens je best doen. Dan ben je tenminste nog iets waard; nu helemaal niks”. Het lukt me (nog) niet om deze kritische stem te overstemmen met een aardige versie. Het ‘moeten’ is altijd sterker in mij geweest dan het ‘mogen’. Hoe vaak mensen om me heen ook zeiden dat ik aardiger voor mezelf moet zijn en van mezelf moest houden, ik had geen idee hoe. Betekenisloze tegeltjeswijsheden leken het.
Het grote probleem bij iemand die zo eigenwijs is en zoveel nadenkt als ik is dat de deprimerende gedachten je leven gaan overheersen. Jarenlang vraag ik me af: voel ik me terecht verdrietig en eenzaam? Of is het allemaal niet waar en stel ik me gewoon aan? Zolang ik geen antwoord op deze vragen had durfde ik mezelf niet toe te staan dat het af en toe wat minder mocht, want wat nou als ik daar geen recht op had?
“The primary cause of unhappiness is never the situation but your thoughts about it”
Eckhart Tolle – A New Earth
Wat wel hielp
Stoppen met antwoorden zoeken op bovenstaande vragen en het iets praktischer proberen te bekijken. Het helpt niet om telkens maar 110 procent van mezelf te eisen en niet verdrietig of boos te mogen zijn. Daarom is de enige vraag die ik mezelf nog stel: ‘werkt het’? Bij alles wat ik doe. Is het antwoord nee, dan probeer ik ermee te stoppen. De lat ligt nog altijd op dezelfde plek, maar ik dwing mezelf een gezondere weg omhoog te nemen. Daar hoort af en toe een stap terugdoen bij, om er later twee vooruit te kunnen gaan. Hoe moeilijk dit ook voor me is, stap voor stap gaat het de laatste tijd steeds beter.
Het is dus belangrijk voor mij om realistisch te zijn. Er is geen onbekende die me komt verlossen. Ik moet het zelf doen; alleen. Ik ben de enige met regie over mijn leven. Dit voelt heel oneerlijk en eenzaam, maar het helpt ook om niet de hele tijd teleurgesteld te blijven worden. Mijn depressie is chronisch, dus ik moet ermee leren leven in plaats van mezelf te blijven verzetten.
Ondanks alle teleurstellingen heb ik altijd de verleiding weerstaan om aan dit leven te ontsnappen. Dit besef geeft me kracht: hoeveel pijn er ook nog op mijn pad komt; ik kan dit aan. En, nog belangrijker, ik wil het… kennelijk. De wilskracht en het geduld om te blijven gaan zijn blijkbaar toch niet helemaal weg. Ik zal mijn depressie misschien niet altijd kunnen tegenhouden, maar zeg terug: “jij zal nooit van mij winnen. Ik ben sterker dan jij”.
Ik geloof dat wie je echt bent niet wordt bepaald door waar je geboren wordt of wat je overkomt, maar hoe je daarmee omgaat en welke keuzes je daarin maakt. En ik kies ervoor om door te gaan, of mijn depressie weggaat of niet.
“Wie een waarom heeft om voor te leven, kan bijna elk hoe verdragen”
Friedrich Nietzsche
Hoe je mij kan helpen? Durf!
Durf met me te praten; een oprechte mail, sms of brief te sturen. Durf onverwachts bij me langs te gaan. Durf me tegen te spreken of zelfs ruzie te maken. Durf het te zeggen als je niet weet wat je moet zeggen. Durf dingen te vragen; mij en mijn depressie echt te leren kennen.
Doe. Wees proactief. Zeg niet “je kan altijd bellen” of “laat het maar weten als je iets nodig hebt”, toon initiatief. Ik weet niet altijd wat ik nodig heb, wat ik wil of wat goed voor me is. Dat is de depressie. Het zal me niet altijd lukken om waardering te tonen en zal misschien de telefoon niet opnemen. Maar op verdrietige dagen geeft niets meer troost dan jouw pogingen die laten blijken dat je om me geeft.
Ontken me niet. Vraag me hoe het is en luister. Niemand met een depressie is gebaat bij opmerkingen als “het komt wel goed” of “maar er zijn ook mooie dingen”. Dat laatste weet ik zelf ook wel. Ik kan 100 dingen opnoemen die ik anders zou moeten doen om me beter te gaan voelen, maar het lukt gewoon niet. Ik schaam me er al genoeg voor.. Daarom kan ik je begrip zoveel beter gebruiken dan je oordeel of advies.
Blijf jezelf. Hoe slecht het ook met mij gaat; jouw problemen blijven altijd belangrijk, dus wees eerlijk. Ik heb je nodig, maar je hoeft jezelf niet te vergeten om er voor mij te kunnen zijn. Sterker nog: als je jouw dingen met mij deelt voel ik me verbonden met je en kan ik ook iets betekenen.
Lach, samen, met en om mij. Het moet voor ons allebei een beetje draagbaar blijven. Het leven is al veel te serieus.
Het is erg moeilijk om zoveel te vragen en zo weinig terug te kunnen geven. Ik schaam me ervoor; voel me het niet waard en ben bang om er mensen door kwijt te raken. Maar het is helaas nu nodig. Nodig om weer de zorgzame, geïnteresseerde en goedlachse persoon te worden die ik zo graag wil zijn. Ik hoop van harte dat de mensen om mij heen dat willen accepteren.
“This is not the sound of a new man or a crispy realization. It’s the sound of the unlocking and the lift away”
Bon Iver – re: Stacks
