Fabienne
'Je kunt iemand maar zover ontmoeten als je jezelf kunt ontmoeten.'
''Iedereen heeft soms een lichtje of een gids nodig in het leven, om je door de storm heen te trekken.''
Verhaal Fabienne
Iedere dag vertellen mensen in mijn spreekkamer als psycholoog mij hun kwetsbaarste en soms donkere verhalen. “Vind je dat niet zwaar?”, hoor ik vaak.
Nee, ik vind het het allermooiste om te doen.
Want iedereen heeft soms een lichtje of een gids nodig in het leven, om je door de storm heen te trekken.
Zo ook ik.
Op mijn vijftiende kreeg ik te maken met seksueel geweld. Iets waar ik heel lang niet over heb kunnen praten en niet wist hoe ik daar mee om moest gaan. Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat niet de gebeurtenis zelf het moeilijkst is, maar het ermee leven. Ik voelde zoveel schaamte, eenzaamheid, angst, controleverlies, en ik kon (en mocht) er niet over praten. Dat resulteerde in een lange depressie.
Vreselijk. Alsof er een leegte in je ontstaat en tegelijk een zware deken op je wordt gelegd. Alsof de nacht nooit stopt. Wanhopig voelde het. Ik kon als meisje van 15 jaar niet plaatsen of praten over wat ik ervoer. En iedereen om mij heen leek zorgeloos (op wat eindexamenstress na) en te genieten van tiener zijn. Ik deed vooral alsof. En als klap op de vuurpijl overleed korte tijd erna één van mijn beste vriendinnen.
Ik was zo in strijd met het leven en de somberheid, tot ik op mijn dieptepunt niet meer wilde. Ik wilde niet dood, maar ik wist gewoonweg niet meer hoe ik moest leven. Ik zag geen licht meer. Pas toen alles aardedonker was, en de put niet dieper kon, kwam de omschakeling. Langzaamaan kwamen er weer lichtjes. Ik begon weer van het leven te houden.
Ik stond aan het begin van mijn carrière, midden in het leven, op het punt om mijn vleugels uit te slaan. Diploma op zak, ik had grootse plannen, zin in het leven op mijn eigen benen. Klaar om een huis te kopen, ik had een goede baan, ik ging als een trein.
En dan: weer een grote klap.
11 mei 2010. Ik zit in het ziekenhuis, met mijn moeders hand in mijn handen. Ze is overleden. Plotseling. Complicaties van een operatie.
Ik was 20 jaar en had geen idee hoe ik verder moest zonder mijn moeder.
Mensen zeggen wel eens “Ik zou me geen raad weten, ik zou het niet kunnen”.
De realiteit is, dat je de volgende dag gewoon weer wakker wordt.
Of je nou wilt of niet.
Maar anders dan daarvoor, besloot ik dat ik wilde leven. Nee, sterker nog, dat ik alles uit het leven wilde halen wat erin zat. Nooit meer terug naar dat donker van toen.
Mijn moeder was een engel. Altijd een lach op haar gezicht, altijd lief en zacht, vrolijk, betrokken bij anderen, positief.
Ook al was er intens verdriet, het was anders dan de somberheid, de leegte en het donker van daarvoor. Want hoe rauw het soms ook voelt, in rouw zit ook zoveel liefde.
Het was alsof mijn ogen ineens open waren, alsof mijn moeder haar energie op mij had overgedragen. En het enige wat ik nog wilde was licht, lachen en leven. Keihard leven.
Alles eruit halen wat erin zit
Dat besloot ik te doen. Ik zou vanaf nu alleen nog maar positief en sterk zijn. De wereld laten zien waar ik toe in staat was.
Ik ging Psychologie studeren en dwong mezelf minimaal achten te halen.
Ik werkte daarnaast fulltime in de jeugdhulp, werd pleegmoeder op mijn 21e.
Zorgen voor hem, zorgen voor mijn familie, zorgen voor mijn cliënten.
Ik schakelde mijzelf uit, om er te kunnen zijn voor anderen.
Het gaf me voldoening, maar ik zag niet wat het me kostte.
En ik had ook nog wel wat te verwerken van de jaren ervoor. “Schouders eronder en door” is natuurlijk niet hetzelfde als verwerken. En wat niet is verwerkt, gaat in het lichaam zitten…
Burn-out
Ik sliep eigenlijk al jarenlang slecht en ik liep van arts naar arts met onverklaarbare buikpijn.
Niemand had antwoorden en iedereen sloeg de olifant in de kamer over. Terwijl het eigenlijk zo duidelijk was. Niemand zei: “Dit is vrij logisch, gezien alles wat je hebt meegemaakt en hoe je nu gas geeft”.
En toen ging het lichtje uit.
Paniekgevoelens, ik kreeg mijn emoties niet meer onder controle, hersenmist, ik kon geen prikkels verdragen, hyperventilatie en intens moe. Burn-out.
De huisarts had een diagnose maar geen handvatten.
Dus begon ik zelf een zoektocht, verzamelde ik de juiste mensen om me heen en maakte een herstelplan.
Ik wist al vrij snel, dat alleen rusten niet de oplossing was.
Ik moest mijn lichaam een reset geven, gezonder worden, mijn fundament verstevigen. Zowel mentaal als fysiek.
En dat heb ik gedaan. Sporten. Ademhalingsoefeningen. Mindfulness. Rouwverwerking. Traumatherapie. Boksen om me weer zelfverzekerd te voelen. M’n achterlijke prestatiedrang aanpakken. Man, wat heb ik veel aan mezelf gewerkt. En dat blijf ik doen. Soms verlies ik even mijn scherpte en val ik terug in “alles eruit halen wat erin zit”. Old habits never die, dus altijd scherp blijven. Dan geeft m’n lichaam weer zo’n seintje en is het: ‘Ohja, terugschakelen’
Inmiddels is mijn burn-out 10 jaar geleden
Ik heb alle moeilijke ervaringen in mijn leven aangekeken. Ze een plek gegeven. En natuurlijk, alles laat zijn sporen na. Maar de wonden zijn geheeld.
En ze hebben me beter gemaakt in mijn werk als psycholoog. Ik wéét het. Niet alleen vanuit de boeken. Ik kan mijn klanten op een diep niveau ontmoeten, omdat ik mezelf daar heb ontmoet. Je kunt iemand maar zover ontmoeten als je jezelf kunt ontmoeten.
Ik werk nu als Hoofd BioPsychology bij BioCheck.
Wij doen het anders en daar ben ik onwijs trots op. We zien hoofd, hart en lijf als een geheel en behandelen dit ook zo. Verstevig het hele fundament. Niet slechts een deel.
Of je nou op medisch of mentaal vlak tegen problemen aan loopt, pak het geheel aan.
Ik geloof niet in “What does’nt kill you makes you stronger”. Wonden worden littekens, en een litteken is een kwetsbare plek. En zo werkt het denk ik ook in je ziel. Schade maakt je gevoeliger. Maar ook wijzer. Dieper verbonden met jezelf en met de mensen om je heen. Empathisch. En dat hebben we nodig in de wereld. Lichtjes zijn voor anderen.
Als het even zwaar wordt, of donker, vergeet dan niet om de lichtjes op te zoeken.
Want echt, hoe donker de nacht soms ook is, er is altijd weer een morgen.
En altijd een reden om te leven.
Dus wacht niet met leven tot de storm gaat liggen, maar leer om te dansen in de regen.
Het Herstelplan
Het autonome zenuwstelsel en HRV
Herstel begint bij het autonome zenuwstelsel—het deel van je zenuwstelsel dat alle automatische processen in je lichaam regelt. Denk aan je hartslag, ademhaling, bloeddruk, spijsvertering en immuunsysteem.
Dit systeem bestaat uit twee hoofdonderdelen:
- De sympathicus – het gaspedaal van je lichaam. Dit deel zorgt ervoor dat je in actie komt en is nauw verbonden met je stressrespons.
- De parasympathicus – gas loslaten, oftewel de ontspanningsmodus. Dit systeem helpt je te herstellen, energievoorraden aan te vullen en tot rust te komen.
In een gezonde situatie is er een goede balans tussen deze twee systemen: je schakelt gemakkelijk tussen inspanning en ontspanning, en je lichaam kan regelmatig opladen. Dit betekent dat je voornamelijk energie haalt uit je vetvoorraad—de grootste en meest duurzame energiebron die we hebben.
Wat gebeurt er bij langdurige stress?
Als je langdurig stress ervaart, verkeerd ademhaalt of worstelt met trauma, depressie of verdriet, blijft je systeem continu “aan” staan. Je lichaam schakelt dan vooral over op suikervoorraden als energiebron. Dit potje is echter veel kleiner dan je vetvoorraad, waardoor je sneller uitgeput raakt.
Het is alsof je voortdurend het gaspedaal indrukt terwijl de auto in z’n vrij staat. Op een gegeven moment is de tank leeg, zonder dat je vooruit bent gekomen.
Dit ontregelt je autonome zenuwstelsel en leidt tot allerlei fysieke klachten:
• Maag- en darmproblemen (omdat de spijsvertering verstoord raakt
• Verminderde weerstand en vaker ziek zijn (immuunsysteem werkt minder goed)
• Verhoogde hartslag en bloeddruk
• Vermoeidheid en mentale uitputting
• Minder goed cognitief functioneren
Ademhaling en beweging als medicijn
Je ademhaling speelt een cruciale rol in het reguleren van je autonome zenuwstelsel. Adem je te snel of op de verkeerde manier, dan krijgt je lichaam een signaal dat het in actie moet blijven. Dit verhoogt je hartslag en ademfrequentie, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.
Ademhaling is een directe manier om je zenuwstelsel tot rust te brengen en letterlijk op de “uit-knop” te drukken. Maar als je met een ontregelde ademhaling op de bank gaat zitten in de hoop te ontspannen, werkt dat vaak averechts. Je lichaam blijft dan in de actiemodus, wat kan leiden tot meer onrust en spanning.
Daarnaast helpt bewegen op de juiste intensiteit je lichaam om energie efficiënter te gebruiken. Dit stimuleert vetverbranding en zorgt ervoor dat je energiehuishouding weer in balans komt. Zo voorkom je dat je zonder duidelijke reden volledig uitgeput raakt.
HRV: Inzicht in je autonome zenuwstelsel
De activiteit van je autonome zenuwstelsel kun je meten met HRV (hartritmevariabiliteit). Kort gezegd:
- Een hoge HRV wijst op een ontspannen lichaam met een goed werkend herstelsysteem.
- Een lage HRV duidt op een lichaam dat in de actiemodus staat.
Bij BioCheck gebruiken we HRV als meetinstrument om inzicht te geven in de werking van het zenuwstelsel. We leren mensen hoe ze met ademhalingsoefeningen hun zenuwstelsel tot rust kunnen brengen en hoe ze met gerichte beweging weer op een gezonde manier energie kunnen verbruiken—zodat ze niet langer opbranden, maar duurzaam herstellen.
